Bezzałogowa platforma nawodno-powietrzna wykorzystująca efekt przypowierzchniowy wspierająca działania Wojsk Specjalnych na akwenach morskich

PROJEKT REALIZOWANY W RAMACH PROGRAMU NA RZECZ OBRONNOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA PN. „ROZWÓJ NOWOCZESNYCH, PRZEŁOMOWYCH TECHNOLOGII SŁURZĄCYCH BEZPIECZEŃSTWU I OBRONNOŚCI PAŃSTWA” PK. „SZAFIR” – KONKURS NR 4/SZAFIR/2021

Projekt badawczo-rozwojowy (finansowanie NCBR)
TEMAT:	Bezzałogowa platforma nawodno-powietrzna wykorzystująca efekt przypowierzchniowy wspierająca działania Wojsk Specjalnych na akwenach morskich
Okres realizacji:	01.02.2023 – 30.01.2026
KIEROWNIK:	dr inż. Maciej MAJCHER tel. +48 261 839 971 e-mail: maciej.majcher@wat.edu.pl

1. CEL PROJEKTU

Głównym celem realizowanego projektu jest aktywizacja naukowców w celu ukierunkowania ich prac w kluczowej dla obronności i bezpieczeństwa państwa nowoczesnej technologii wspierającej działania na obszarach morskich. Wynika to z faktu, iż rośnie zapotrzebowanie w zakresie obronności kraju na szybkie wsparcia działań Wojsk Specjalnych na akwenach morskich, w tym do przerzutu zaopatrzenia. Znakomitym rozwiązaniem w tym aspekcie okazuje się być bezzałogowa platforma nawodno-powietrzna wykorzystująca efekt przypowierzchniowy tzw. efekt ekranu (ang. WiG-Wing in Ground Effect). Odpowiednie wykorzystanie tego efektu w połączniu z modułową budową jednostki pływająco-latającej stanowi kluczowe rozwiązanie szybkiego wsparcia działań Sił Specjalnych na obszarach morskich. Pokonanie barier technologicznych i technicznych będzie skutkowało powstaniem demonstratora bezzałogowej platformy nawodno-powietrznej wykorzystującej efekt przypowierzchniowy wspierającej działania Wojsk Specjalnych na akwenach morskich. Integracja systemów i urządzeń, przeprowadzona w ramach realizowanego projektu posłuży podniesieniu poziomu bezpieczeństwa państwa. Obiekt będzie poruszał się na małych wysokościach do 3m, przez co będzie trudny do wykrycia. Dodatkowo zostanie przygotowany model dynamiczny platformy przeznaczony do badań przy wykorzystaniu metody Hardware in the Loop, a także dedykowana metodyka badań wyposażenia pokładowego dla każdego z etapów projektu.

2. KRÓTKI OPIS

Proponowany nowoczesny demonstrator ma wykorzystywać efekt przypowierzchniowy, którego właściwości przyczynią się do skutecznego wsparcia Sił Specjalnych RP. Samoloty wykorzystujące efekt przypowierzchniowy nazywa się często ekranoplanami. Dotychczas wszystkie poważne przedsięwzięcia dotyczące ekranoplanów pozostały w fazie projektów jednostek załogowych, w większości eksperymentalnych, a jedynie nieliczne znalazły się na wyposażeniu wojsk. Nad ekranoplanami o zastosowaniu militarnym i cywilnym pracowało w ZSRR przede wszystkim biuro konstrukcyjne Aleksiejewa, w którym zaprojektowano ponad 40 różnych ekranoplanów z czego zbudowano ponad 30 sztuk. Na wyposażenie floty przyjęto 3 ekranoplany desantowe A-90 Orlionok o masie startowej 140 ton. Prace nad ekranoplanami w ZSRR przerwano głównie z powodu rozpadu państwa i braku środków pieniężnych. Wg informacji prasowych, np. RIA Nowosti z 2017 r. w Rosji podjęto decyzję o budowie nowych ekranoplanów wojskowych, w tym nad oceanicznym transportowym/pasażerskim A-050 „Czajka-2” o masie startowej 54 ton i prędkości maksymalnej 450 km/h, czy A-080 „Czajka-3” o masie startowej 100 ton. Przewiduje się, że ekranoplan „Czajka-2” uzbrojony w wyrzutnie rakiet przeciwokrętowych. W sierpniu 2021 opublikowano w prasie USA informację, że prace nad nimi na zlecenie US Navy ma podjąć podlegająca Pentagonowi agencja DARPA. Prace te mają koncentrować się nad ekranoplanami przeznaczonymi do szybkiego transportu oceanicznego oddziałów wojskowych i sprzętu, prowadzenia działań ratowniczo-poszukiwawczych, desantowych, czy prowadzenia długich patroli w Arktyce oraz ekranoplanami stanowiącymi mobilne bazy dla obiektów bezzałogowych. Aktualnie żadna armia nie ma na wyposażeniu dronów wykorzystujący efekt przypowierzchniowy. Proponowane rozwiązanie stanowi znakomitą alternatywę dla wspierania działania na obszarach morskich w odniesieniu do dotychczas stosowanych rozwiązań, takich jak m. in. transport łodziami lub poduszkowcami.

Wniosek na konkurs został złożony 29.10.2021 r i znalazł się w konkursie nr 4, ogłoszonym przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, pk. „Szafir”. W wyniku rozstrzygnięcia procedury konkursowej, realizacji tematu podjęło się Konsorcjum Naukowe złożone z następujących instytucji: Politechnika Gdańska, Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie oraz Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych w Warszawie. Umowę z Narodowym Centrum Badań
i Rozwoju na realizację i dofinansowanie wykonania projektu rozwojowego Nr DOB-SZAFIR/01/B/036/04/2021 podpisano w dniu 20.12.2022 r.